Bilgi Bankası
Bir otomobil birçok mekanik ve elektronik parçadan oluşur. Bu parçalarda zamanla aşınmalar, korozyon ve deformasyonlar oluşabilir. Kimyasal özelliği olan parçaların yapısı bozulmaya başlar. Bu nedenle parçaların dayanımlarının ve çalışma performanslarının düştüğü, parçalar üzerinde yapılmış olan ayarlamaların bozulduğu tespit edilmiştir. Bu sebeple motorlu araçlar üzerinde belirli aralıklarla kontrol, ayar ve değiştirme işlemlerinin gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Bu işlemlerin tümüne periyodik bakım denilmektedir.
Motorun çalışması sırasında motor silindirlerine büyük miktarlarda hava alınır. Silindirler içerisine alınan havanın toz veya kum gibi aşındırıcılardan temizlenmesi amacıyla hava filtreleri kullanılır.
Hava filtresi içindeki filtre elemanı, motora giren hava içinden geçerken zararlı parçacıkları tutar. Filtre elemanı, zamanla havanın içindeki yabancı maddelerin üzerinde birikmesi nedeniyle hava geçirgenliğini kaybeder. Bu duruma hava filtresinin tıkanması da denir. Dolayısı ile periyodik bakımdaki değişim dışındaki zamanlarda, filtreye giriş yönünün aksi yönde basınçlı hava tutularak filtre zaman zaman temizlenebilir. Hava filtresinin tıkanması, motorun içerisine (silindirlere) giren hava akışında zorlanmaya neden olur. Böyle bir durumda motor çekişten düşer, yakıt sarfiyatı artar ve motorun performansı düşer. Bu nedenle hava filtre elemanın periyodik olarak değiştirilmesi gereklidir.
Yakıt filtresi, yakıt içindeki yabancı maddelerin yakıttan ayrıştırılması için kullanılır. Böylece yabancı maddelerin yakıt sistemi elemanlarına ulaşması engellenir. Yakıt deposu içindeki yakıt dikkate değer bir miktarda yabancı madde ve su ihtiva edebilir. Yabancı maddelerin ve suyun yakıt sistemi elemanlarına ulaşması durumda tıkanıklıklara, aşınmalara ve korozyon gibi sorunlara yol açarak yakıt sisteminin arızalanmasına neden olur. Yakıtı süzme görevini yürüten yakıt filtresi, yakıtı süzerken üzerinde biriken yabancı maddelerden dolayı tıkandığında veya süzme görevini tam yapamaz duruma geldiğinde filtre performansında düşme olur. Bu durum yakıt sistemine yeterli miktarda yakıtın ulaşmasına engel olur. Sonuçta motorda düzensiz çalışma meydana gelir ve motorun performansı düşer.
Polen filtresi dışarıdan gelen ağaç polenleri, tozlar ve ufak yapıdaki molekülleri içerisine hapsederek klima açıldığında kullanıcıya gelmesini önler. Bu sebeple markadan markaya değişkenlik gösterdiği için her bakımda ya da iki bakımda bir bu filtrenin değişimi uygun görülmüştür.
Bujilerin görevi, silindir içinde sıkıştırılmış olan yakıt hava karışımını bir elektrik kıvılcımı ile ateşlemektir. Buji elektrotları yanma odasındaki zor şartlar nedeniyle zamanla erozyona uğrar ve elektrotların arasındaki boşluk artar. Bu durum kıvılcımın elektrotlar (tırnaklar) arasından atlamasını zorlaştırır. Ayrıca motorun çalışması sırasında bujinin uç izolatörü ve elektrotlar üzerinde yanma sonucu oluşan partiküller birikir. Bu biriken atıklar kısa devreye neden olarak kıvılcımın tırnaklar arasından atlamasını engeller. Bu durum ateşlemenin kötüleşmesine ve motor performansının düşmesine neden olur. Motor yeterli gücü ve torku üretemez, yakıt sarfiyatı artar, motor düzensiz çalışır. Bu sebeple markaların belirlediği periyotlarda buji değişimi yapılması uygun görülmüştür.
Motorun gücünü su pompası, şarj dinamosu ve alternatöre ileten parçadır. V kayışı, eksantrik milinden aldığı gücü çeşitli dişliler yardımıyla alternatör, şarj dinamosu, su pompası gibi parçaların üzerindeki çarkları çevirmesiyle iletmektedir. V kayışı değişim süresi otomobilin marka ve modeline göre değişiklik gösterebilmektedir. Ancak genellikle ortalama 60 bin kilometrede bir değiştirilmesi tavsiye edilir.
V kayışı ne zaman değiştirilir sorusuna verilecek bir başka cevapta, parça üzerinde gözlem yapılmasıdır. V kayışından ses geliyorsa, çatlaklar oluşmuşsa, gevşeklik varsa mutlaka değiştirilmelidir. Ayrıca bu kilometre aralıklarında bozulmadıysa bile, triger kayışı değişimi yapılırken, V kayışı değişimi de mutlaka gerçekleştirilmelidir.
Kayış gergileri, aksesuar kayışı tahrik sisteminin doğru çalışmasında çok önemli rol oynar. Gergi, görev döngüsü boyunca sürekli olarak kayış üzerinde doğru miktarda gerilim olmasını sağlayan bir parçadır. Aynı zamanda, alternatör ve su pompası gibi diğer bileşenleri aşırı baskıdan ve erken arızalanmaktan korumaya yardımcı olur. Kayış gergileri sıkışabilir veya gevşeyebilir. Kayış gergisi sıkışırsa kayışlar aşırı gerginliğe maruz kalır ve kasnaklara aşırı yük biner bu sebeple rulmanların ve millerin dağılmasına neden olur. Kayış gergisi gevşer ise araç motor çalışırken ötme yapar V kayışını yıpratır ve zaman içerisinde kopmasına sebep olur. Bu gibi durumlar meydana geldiği takdirde araçta klima sistemi çalışmayabilir, motorun aşırı ısınmasına neden olabilir, akünün boşalmasına neden olabilir.
Triger kayışı, üstten eksantrikli motorlarda kam miline hareket vermek amacıyla kullanılır. Triger kayışının çalışma şartları, krank milinden aldığı gücü ve hareketi eksantrik millerine aktarması nedeniyle çok ağırdır. Ayrıca tıpkı hareket iletim kayışlarında olduğu gibi triger kayışı da kauçuktan yapıldığı için çalışmaya başladığında sertleşmeye başlar ve iç yapısında çatlaklar oluşur. Bu durum ilerleyen süreçte triger kayışında dişlerde kopma, kırılma, ayrılmalara neden olabilir. Triger kayışında yukarıda belirtilen olaylardan herhangi birinin gerçekleşmesi durumunda motor aniden stop etmekle kalmaz, pistonların supaplara vurmasıyla supap mekanizması parçaları da zarar görür. Bu nedenle triger kayışı periyodik olarak değiştirilmelidir. Bu periyodik değişim motor için hayati önem taşımaktadır. Triger kayışının gerginlik ayarını yapan mekanizmanın parçaları da zaman içerisinde çalışmaktan dolayı aşınır, ses yapar ve özellikleri bozulur. Bu parçaların da periyodik bakımlarda kontrolleri ve değişimleri yapılmalıdır. Her motor da triger kayışı bulunmayabilir markalar bazı motorlarında bu parçanın yerine zincir kullanmaktadır. Zincirlerde yıpranma kolay kolay olmadığından periyodik bakımda değiştirilmez.
Şanzıman yağı laboratuvar ortamında geliştirilerek metal parça aksamlarının aşınma sürtünme ve korozyona karşı koruma altına alan bir yağ çeşididir. Şanzıman yağlarının yenilenmesi veya değiştirilmesi şanzımanın içerisindeki parçaların ömrünü uzatmaktadır. Markaların belirlediği aralıklarla şanzıman yağı değişimi yapılması gerekmektedir.
Motorun karterine konulan yağ sistemde dolaşmaya başladığı andan itibaren kirlenmeye ve yağlama yeteneğini kaybetmeye başlar. Yağın yağlama niteliğini kaybetmesi içinde toplanan yabancı artıkların oranına bağlıdır. Motorun çalışması sırasında yanma odası yüzeylerinde karbon birikintileri oluşur. Bu karbon birikintileri parçalanarak yağa karışır ve sakızlaşmaya neden olur. Yakıtın yanması sonucunda oluşan sakızlaşmış artıklar, asitler, reçineleşmiş artıklar, yüksek sıcaklık altında çalışan motor yağında da görülebilir. Motorda yağ filtresi olmasına rağmen, yabancı maddelerin bir kısmı süzülemeden yağın içinde kalır. Aynı zamanda devamlı dolaşım sonunda yağ molekülleri yorulur. Kilometrelerce çalıştıktan sonra yağ güvenli bir şekilde kullanılamayacak duruma gelir. Bu nedenle motor yağı ve yağ filtresi periyodik olarak değiştirilmelidir.
Otomobilinizin garantisi bozulmadan, güvenle hizmet alabileceğiniz Garantili Oto Servis üyesi servislere web sitemizden kolayca ulaşabilirsiniz.
Tüm Servisler